Syndrom oszusta – czym jest?
Syndrom oszusta opisuje osoby, które zwykle osiągają duże sukcesy i choć je odnoszą, stale wątpią w siebie i boją się, że zostaną zdemaskowane jako oszust.
Osoby cierpiące na syndrom oszusta mogą mieć trudności z przypisaniem swojego sukcesu swoim umiejętnościom i własnej wartości. Potrafią przypisać swoje sukcesy czynnikom, które często są od nich zewnętrzne, a nawet szczęściu. To z kolei może prowadzić do uczucia depresji i lęku.
Osoby wykazujące syndrom oszusta mogą być biegłe w:
- Braku świadomości posiadanych umiejętności i zdolności.
- Biciu się za to, że nie osiąga bardzo wymagających celów.
- Nieumiejętności radzenia sobie z lękiem, stresem i presją.
- Wątpieniu w siebie swoją wartość.
- Wierze, że to inni podjęli wyzwanie i ponieśli ich ze sobą.
Zespół oszusta pierwotnie zidentyfikowany był przez Pauline Clance i Suzane Ime u kobiet osiągających wysokie wyniki. Obecnie wiemy, że występuje on równie często u mężczyzn. Badania sugerują, że doświadcza go nawet 70–80% osób.
Na pewnym poziomie jest to po prostu normalna reakcja – nie wyjątkowa. Clance i Imes nigdy nie nazywały tego syndromem, pisały o „zjawisku” oszusta. Syndrom oznacza, że coś jest „nienormalne”, a Zjawisko to po prostu coś, co obserwujemy.
Może to być normalny aspekt refleksji: „Czy to osiągnięcie naprawdę było moją zasługą, czy też miało niewiele wspólnego ze mną i nie powinienem przypisywać sobie tej zasługi?”. Przydatne może być nawet spojrzenie na swoje osiągnięcia z odpowiedniej perspektywy.
Przeciwieństwem może być przypisanie sobie całej zasługi za coś, do czego się nie przyczyniłeś.
Dla niektórych to, co nazywamy syndromem oszusta, może nawet stanowić źródło motywacji do osiągnięcia sukcesu. Cattell, twórca miary 16 pf (personality factors) odkrył, że niepokój ma wpływ na wydajność. Niektórzy mogą pracować ciężej i dłużej, aby pozbyć się uczucia niepokoju.
Często określany jako behawioralny stan zdrowia, jest w znacznie większym stopniu wynikiem sposobu w jaki jednostka podchodzi do zadań i wyzwań w swoim umyśle. To reakcja mentalna.
W związku z tym, 8 czynników koncepcji odporności psychicznej stanowi soczewkę, przez którą możemy zrozumieć syndrom oszusta u nas samych, naszych współpracowników i klientów. Co ważne, czynniki wywołujące syndrom oszusta mogą być u każdego z nas inne.
Ważne, ponieważ tendencja do oferowania rozwiązań „jednego rozmiaru dla wszystkich” („5 wskazówek, jak…..”) może przynieść efekt przeciwny do zamierzonego, jeśli rozwiązanie nie jest dostosowane do indywidualnej osoby. Zarówno z perspektywy jednostki, jeśli chodzi o budowanie samoświadomości na temat jej reakcji psychicznych, a zatem tego, czego powinna szukać w rozwiązaniu, jak i dostawcy rozwiązania, który rozumie jednostkę i potrafi dostosować swoją propozycję do potrzeb.
Koncepcja odporności psychicznej 4C jest bardzo dobrze potwierdzona zarówno w znaczących, recenzowanych badaniach, jak i w praktyce. Koncepcja zakłada, że istnieje 8 niezależnych czynników, które wpływają na poziom odporności psychicznej jednostki.
W tym miejscu ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że większość ludzi ma tak zwany profil „kolczasty”. W przypadku niektórych czynników, będą bardziej wytrzymali psychicznie, a w przypadku innych mniej (określani jako wrażliwi psychicznie). Każdy czynnik lub kombinacja czynników może wyjaśnić, dlaczego dana osoba może pomyśleć, że jest „oszustem”.
Poniższy rysunek ilustruje w skrócie, co może oznaczać rozsądny stopień odporności psychicznej w odniesieniu do każdego czynnika. Znacznie pełniejsze wyjaśnienie można znaleźć w „Developing Mental Toughness” (wyd. 3. Kogan, strona 2021). Strycharczyk, Clough i Perry.
W jaki sposób mój profil odporności psychicznej może wyjaśniać „zespół oszusta”?
Syndrom oszusta może wynikać z pewnego stopnia wrażliwości psychicznej na każdy czynnik. Oznacza to, że wynik jest odwrotny do tego, co opisano powyżej.
Patrząc na element Kontroli, niski poziom Kontroli Życia może oznaczać niskie poczucie własnej wartości. Pomimo tego, że wykonujesz dobrą robotę, możesz z łatwością przypisać to czynnikom, które nie mają z tobą nic wspólnego.
Podobnie jest z Kontrolą Emocjonalną, chociaż często możemy być zdenerwowani lub zaniepokojeni wieloma aspektami tego, co robimy, w tym przypadku jednostka nie poradzi sobie z tym i pozwoli, aby niepokój, nerwowość i depresja zdominowały jej przekonanie o sobie.
W przypadku Zaangażowania dana osoba może mieć trudności z podjęciem wysiłku lub łatwo ją rozproszyć i uznać, że nie wnosi wystarczającego wkładu w wykonanie zadania. Jeśli brakuje im poczucia celu, mogą wierzyć, że nie są pewni, dlaczego wiedzą, dlaczego coś robią i kierują się celowością innych.
Wyzwanie i Pewność siebie to elementy, które wnoszą optymizm, nadzieję i pozytywność do swojego podejścia. Nawet robiąc coś odważnego i odkrywając nowe możliwości, możesz mieć wrażenie, że to nie ty za tym stoisz, ale znowu jesteś porwany przez innych.
Kiedy pojawią się niepowodzenia, możesz nie być wystarczająco refleksyjny, aby zbadać, dlaczego tak się stało, i prawdopodobnie powtórzysz te błędy.
Wreszcie, pewność siebie – niezależnie od tego, czy są to Twoje umiejętności i wiedza, czy też zdolność do nawiązywania kontaktu z innymi, może to oznaczać, że nie wierzysz, że jesteś wystarczająco zdolny jak w rzeczywistości ma to miejsce i że nie masz tak wpływowego ani angażującego charakteru jaki posiadasz w rzeczywistości.
To ilustruje dwie rzeczy:
- Zjawisko to nie zamyka się w jednej rzeczy. Jest to pojęcie zniuansowane, a poczucie bycia oszustem może mieć wiele korzeni. Może to wynikać z jednego z tych czynników lub kombinacji kilku czynników.
- Ramy odporności psychicznej stanowią soczewkę, przez którą możemy zacząć to rozumieć. Jest to kluczowe dla skierowania prawidłowego działania rozwojowego na właściwy czynnik.
Co więcej, dostępne jest teraz wysokiej jakości narzędzie psychometryczne MTQPlus, który pomaga użytkownikom zrozumieć profil ich odporności psychicznej z wysokim stopniem wiarygodności.
Czy więc myślisz, że jesteś oszustem? Jesteś taki sam jak my wszyscy. Myślenie, że jesteś oszustem, nie jest śmiertelne.
Jeśli się je zrozumie, istnieją rozwiązania, które mogą być bardzo skuteczne. Odporność psychiczna niesie ze sobą potencjał rozwiązania problemu.
Oryginalna treść artykułu:
https://aqrinternational.co.uk/impostor-syndrome-its-normal-to-feel-this-and-it-is-important-to-master-it
Tłumaczenie: Dominika Westfal