Zdobądź przewagę, dzięki ludziom Zadaj nam pytanie

Jesteśmy pracodawcą przyjaznym seniorom – deklaruje szefowa służby cywilnej. Tymczasem z przekazanych nam danych wynika, że na koniec 2023 r. wśród 119 591 osób już zatrudnionych w służbie cywilnej pracowało 10 719 osób w wieku 60+ i 32 439 tych w przedziale wiekowym 50-59 lat. Zdecydowanie więcej, bo 46 494 było tych między 40 a 49 rokiem życia. Entuzjazm studzą jednak prawnicy. Ich zdaniem powrót do pracy emerytów może utrudniać np. wizja przejścia naboru.

– 9 października 2024 roku odbyło się czwarte posiedzenie Rady ds. Polityki Senioralnej, która działa przy minister ds. polityki senioralnej Marzenie Okle-Drewnowicz. W spotkaniu wzięła udział Anita Nosowska-Piątkowska, szefowa służby cywilnej, która podkreśliła, że służba cywilna jest otwarta na seniorów. W korpusie służby cywilnej cenimy przede wszystkim umiejętności i wiedzę. Zadania, które realizują członkinie i członkowie korpusu służby cywilnej dotyczą bardzo wielu obszarów. Dlatego potrzebujemy wsparcia doświadczonych specjalistów z różnych dziedzin. Wsłuchujemy się w głos wszystkich obywateli, zarówno młodszych, jak i starszych, bo każdy z nich ma znaczenie. Jesteśmy pracodawcą przyjaznym seniorom. Zachęcamy do śledzenia ofert pracy na stronie nabory.kprm.gov.pl. Szukamy specjalistów niezależnie od wieku – napisała służba cywilna na swoim koncie na portalu LinkedIn.

– Cieszę się bardzo ze złożonej deklaracji, zgodnie z którą służba cywilna jest „pracodawcą przyjaznym seniorom” oraz „jest otwarta na seniorów”. Jeżeli mogę zapytać i jednocześnie liczyć na odpowiedź od profesjonalistów: a) ilu seniorów (rozumiem, że są to osoby, które osiągnęły wiek emerytalny) pracuje w korpusie służby cywilnej? b) ile emerytek (60+) pracuje w korpusie służbie cywilnej? c) ilu emerytów (65+) pracuje w korpusie służbie cywilnej – napisał w komentarzu pod wpisem dr Ireneusz Nowak, adiunkt w Katedrze Prawa Podatkowego WPiA UŁ.

– Należę do seniorów w s.c., ale tego nie zauważyłem… wprost przeciwnie bywa tak, że efekty ich wielodziesięcioletniej kariery w s.c. traktowane są przez kierownictwo jako tzw. kominy płacowe do likwidacji i urawniłowki – napisał pod postem z kolei Jacek Cichy.

Zachęta jest, gorzej z aktualnymi danymi

Jak się okazało, komentarze pod wpisem służby cywilnej pozostały bez odpowiedzi pomimo zachęt, aby komentować, lajkować i zostawiać opinie. W związku z informacją o otwartości służby cywilnej na seniorów postanowiliśmy więc sprawdzić, ile osób zostało zatrudnionych w podziale na kategorii wiekowej 40+, a ile w wieku 50+, 60+ i 65+ w 2024 r. i w 2023 r. Chcieliśmy też wiedzieć, ile z tych osób zostało zatrudnionych na kierowniczych stanowiskach i poprosiliśmy też o podanie liczby osób, które w ogóle we wspomnianym okresie zostały zatrudnione w poszczególnych urzędach.

W odpowiedzi departament służby cywilnej Kancelarii prezesa Rady Ministrów przekazał nam, że nie ma danych, o które zapytaliśmy. Przesłał natomiast  informacje o już zatrudnionych osobach w podziale na wskazane przez nas kategorie wiekowe. – Dane, które posiadamy dotyczą wyłącznie 2023 roku i opisują stan na 31 grudnia 2023 roku. Informacje za 2024 zbierzemy od dyrektorów generalnych i kierowników urzędów na początku 2025 roku – przekazał departament (poniżej je prezentujemy).

Na strukturę wiekową pracowników i funkcjonariuszy w jednostkach organizacyjnych Krajowej Administracji Skarbowej na podstawie zebranych przez siebie danych uwagę zwracał już wcześniej dr Ireneusz Nowak. Według niego struktura wiekowa pracowników oraz funkcjonariuszy Służby Celno-Skarbowej zatrudnionych/powołanych w jednostkach organizacyjnych KAS w zestawieniach z 15 czerwca 2018 r. i 31 grudnia 2021 r. – czyli prawie po 3,5 roku – wyglądała bardzo podobnie. Jednakże zauważalny był trend, zgodnie z którym w przedziale wiekowym 18–35 lat obserwowany był dwuprocentowy wzrost liczby pracowników/funkcjonariuszy. Liczba pracowników/funkcjonariuszy w przedziale wiekowym 36–45 lat oraz 46–55 lat była co do zasady na podobnym poziomie. Natomiast w przedziale 56–65 lat następował spadek liczby pracowników/funkcjonariuszy o około 2,5 proc., co – zdaniem dra Nowaka – podyktowane było zapewne w dużym stopniu przechodzeniem na emeryturę. Jak podkreśla dr Nowak, dane, którymi za ten okres dysponował były średnią z izb administracji skarbowej, w których te proporcje były zróżnicowane.

Emeryci ze służby cywilnej mogą nie skorzystać z zaproszenia…

– Rzeczywistość jest złożona, jak to zwykle bywa – mówi serwisowi Prawo.pl Tomasz Ludwiński, b. wieloletni przewodniczący Rady Krajowej Sekcji Administracji Skarbowej NSZZ „Solidarność”. Jak tłumaczy, w służbie cywilnej obowiązują nabory i żeby wrócić do pracy w służbie cywilnej już po przejściu na emeryturę, to trzeba przejść nabór. – Wiele osób już tego nie chce. Dotyczy to osób, które mają wysoką emeryturę, wyższą od wynagrodzenia, jakie mogłaby im zaproponować obecnie służba cywilna – podkreśla Tomasz Ludwiński.

Według niego jednym z powodów odejść ze służby cywilnej pracowników z długoletnim stażem pracy i doświadczeniem oraz brak chęci powrotu do pracy osób, które z administracji odeszły na emeryturę, jest – jak napisał p. Jacek Cichy –„urawniłowka”, czyli wyrównywanie. – W służbie cywilnej podwyżki są  procentowe. Wyższe procentowo dla młodych, żeby wyrównać ich wynagrodzenie z wynagrodzeniem starszych pracowników z np. 30-letnim stażem pracy. Odejścia tych ostatnich z pracy są z kolei bonusem dla ich pracodawców. Zatrudniając na ich miejsce młodych mają oszczędności, bo młodym pracownikom mogą dać niższe wynagrodzenie w porównaniu z tym, jakie miał długoletni pracownik, a różnicę mogą przeznaczyć na nagrody z 3-proc. funduszu nagród – wskazuje Tomasz Ludwiński. I dodaje: – Drugim powodem jest to, że członek korpusu służby cywilnej, aby otrzymywać jednocześnie emeryturę i wynagrodzenie – musi najpierw rozwiązać stosunek pracy, a więc jego powrót do służby cywilnej jest w zasadzie mało prawdopodobny ze względu na obowiązujące nabory (w przeciwieństwie na przykład do pielęgniarek, które – aby powrócić do zawodu już z emeryturą – nie biorą udziału w naborach). Nie ma też żadnych bonusów mających na celu zatrzymanie pracowników w wieku emerytalnym w zawodzie – przeciwnie do funkcjonariuszy, którzy otrzymują dodatki za pozostanie w służbie po osiągnięciu wieku emerytalnego – na przykład po 25 latach służby dostają 2 tys. zł dodatku, jeśli dalej są czynni zawodowo, cywile, którzy chcieliby pracować dłużej nie dostają nic – zauważa.    

Jak podkreśla Tomasz Ludwiński, sporo ludzi w służbie cywilnej nie przechodzi na emeryturę mimo osiągnięcia wieku emerytalnego. Dotyczy to np. pracowników cywilnych policji czy pracowników urzędów skarbowych. Powodem są bardzo niskie emerytury i konieczność dalszej pracy.

…a wdrożenie „zwykłych” emerytów będzie wyzwaniem

Zdaniem Katarzyny Lorenc, prezesa BIZYOU, eksperta BCC ds. rynku pracy oraz zarządzania i efektywności pracy, wybranie seniorów jako grupy kandydatów do pracy w służbie cywilnej może być trafną decyzją, ale będzie to wymagało dostosowania środowiska pracy do ograniczeń związanych z wiekiem. Wyzwaniem będzie też kwestia wdrożenia do pracy. – To będzie bardzo ważna kwestia, bo nie każdy senior będzie rozumiał istotę pracy w administracji. Przygotowanie do pracy urzędniczej i materia, którą się będzie miał zajmować może stanowić nie lada wyzwanie. Badania potwierdzają, że jeżeli pracownicy nie utrzymują się w pracy przez pierwszy rok, to oznacza to, że albo źle została przeprowadzona rekrutacja, w tym wybór docelowej grupy kandydatów na dane stanowisko, albo źle zostało przeprowadzone wdrożenie – podkreśla Katarzyna Lorenc.  

——————————————————————————————————————-

Czytaj więcej na Prawo.pl:
https://www.prawo.pl/kadry/sluzba-cywilna-szuka-kandydatow-do-pracy-wsrod-seniorow,529888.html